กำเนิด (ใหม่) ไคโตซาน

กำเนิด (ใหม่) ไคโตซาน

จากบทความที่แล้วเรารู้จักไคโตซานแล้วว่าเป็นสารในที่ใช้ลดน้ำหนักลดความอ้วน ที่ได้จากการสังเคราะห์วัตถุดิบจากธรรมชาติ และพบได้ในกระดองของสัตว์จำพวก ปู กุ้ง ปลาหมึก หอย ฯลฯ ซึ่งไม่ได้เป็นสารที่มีการผลิตได้เองในร่างกายของเรา เช่น แอลคานิทีน รวมถึงมีสาระสำคัญที่สามารถลดน้ำหนัก ลดความอ้วน ได้อีกจำพวกหนึ่ง คือ สารที่พบในสมุนไพรชนิดต่าง ๆ เช่น สาร HCA ในส้มแขก สารไพเพอร์รีน (piperine) ในพริกไทยดำ สารฟาลิโอลามีน (Phascolamin) ในถั่วขาว เป็นต้น เมื่อทรายกันแล้วว่าไคโตซานนั้นมาจากไหน ผู้เขียนคิดว่าควรจะทราบต่อไปอีกว่ากรรมวิธีหรือวิธีการสังเคราะห์ ในกระบวนการต่างๆที่จะออกมาเป็นสารไคโตซานนั้น มีกระบวนการไหนและมีขั้นตอนใดบ้าง โดยไคโตซานนั้นเป็นสารอนุพันธ์ที่ไม่ละลายน้ำเกิดจากการสกัดวัตถุดิบจากธรรมชาติให้ได้ไคตินก่อน คือ เปลือกของสัตว์ตระกูลรัสเตเซียนจำพวก เปลือกกุ้ง กระดองปู โดยปกติไคตินจะอยู่ร่วมกับโปรตีน เม็ดสี ไขมันและแคลเซียมคาร์บอเนตในเปลือกของสัตว์ดังกล่าว จึงต้องมีการสกัดเอาไคตินออกมาโดยมีขั้นตอน คือ 1.สกัดเอาโปรตีน (deproteinzation) ออกมาด้วยโซเดียมไฮดรอกไซด์  2.สกัดเอาแร่ธาตุ (demineralization) ออกด้วยกรดไฮโดรคลอริด 3.การแยกเอาเม็ดสีออก (decoloration) ด้วยตัวทำละลายอินทรีย์จำพวกแอลกอฮอลล์หรืออะซิโตน และเมื่อได้สารไคตินออกมาแล้ว จึงจะถึงขั้นตอนการสังเคราะห์ไคโตซาน โดยการสังเคราะห์เอาไคโตซานจากไคตินนั้นทำได้โดยการกำจัดหมู่อะซิติลให้ออกจากไคติน  ซึ่งจะใช้สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ โดยจะกำหนดความเข้มข้นของโซเดียมไฮดรอกไซด์ให้ได้ 50%โดยมวลอุณหภูมิ 100°C เป็นเวลา 1 ชั่วโมง จะทำให้ได้ไคโตซาน 82% และถ้ายึดเวลาในการสังเคราะห์ออกไปเป็น 2 ชั่วโมงก็จะได้ ไคโตซานถึง 90กว่าเปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว โดยในปัจจุบันการสังเคราะห์ไคโตซานจากไคตินนั้นสามารถทำได้ทั้งวิธีทางเคมี (อย่างที่นำเสนอดังกล่าว) และวิธีทางชีวภาพ (โดยการใช้เอนไซม์ดึงหมู่อะซิติลออกจากไคติน) แต่วิธีทางชีวภาพนั้นยังอยู่ในระดับของการทดลองในห้องปฏิบัติการกันอยู่ ส่วนวิธีทางเคมีนั้นเป็นวิธีที่ใช้กันในปัจจุบันอย่างแพร่หลายทั้งในโรงงานใหญ่ๆ ทั้งไทยและต่างประเทศ และกรรมวิธีการผลิตไคโตซานนั้นยังคงไม่หยุดยิ่งมีการพัฒนาเทคนิคและและวิธีการใหม่ๆอยู่เสมอ โดยเฉพาะในประเทศไทยควรจะมีการส่งเสริมในการผลิตไคโตซานทั้งในด้านการลงทุนและให้ความรู้รวมถึงเทคนิคในการผลิตเพราะประเทศไทย มีอุตสาหกรรมการส่งออกกุ้งแช่แข็งติดอันดับต้นๆ ของโลก มักจะมีเปลือกกุ้งจากการขายกุ้งแช่แข็งมากมาย จึงเป็นเรื่องที่น่าจะเรียนผู้ใหญ่ในบ้านเมืองให้หันมามอง “ไคโตซาน” สารสำคัญราคาแพงที่ทำมาจากของเหลือใช้