ไขข้อข้องใจ...ทำไมว่านชักมดลูกจึงเหมาะกับสตรี

ในบรรดาสมุนไพรทั้งหมดทั้งมวลในโลกนี้พบว่าสมุนไพรส่วนใหญ่มักจะใช้ได้ทั้งชายและหญิง แต่ก็มีสมุนไพรส่วนหนึ่งที่มีฤทธิ์ทางยาที่เหมาะสำหรับเพศใดเพศหนึ่งเท่านั้น ซึ่งก็มีอยู่หลายๆชนิดที่เหมาะกับเพศชาย เช่น ถั่งเช่า , รากปลาไหลเผือก , กระเทียม ,โสมคน (โสมเกาหลี) ฯลฯ เมื่อมีสมุนไพรสำหรับเพศชายแล้ว เพศหญิงก็ไม่น้อยหน้าเหมือนกันเพราะมีสมุนไพรที่เหมาะสำหรับเพศหญิงเหมือนกัน อาทิเช่น ตังกุย เชลต์เบอร์รี่ , กวาวเครือขาว ฯลฯ และที่ขาดไม่ได้เลยสำหรับเพศหญิงก็คือ “ว่านชักมดลูก” ซึ่งหากฟังแค่ชื่อก็น่าจะเข้าใจกันแล้วว่าทำไม สมุนไพรว่านชักมดลูกนี้จึงเหมาะสมกับสตรีมากกว่าบุรุษ (เพราะบุรุษไม่มีมดลูกเหมือนสตรี) ซึ่งเหตุผลอันแท้จริงก็คือ ในว่านชักมดลูกมีสารออกฤทธิ์ที่สำคัญ คือ สารกลุ่ม Diarylheptanoids ที่มีฤทธิ์คล้ายกับฮอร์โมนเอสโตรเจนของสตรี เรียกว่า ไฟโตเอสโตรเจน ซึ่งวงการแพทย์ต่างก็ยอมรับว่าสารไฟโตเอสโตรเจนนี้ มีประสิทธิภาพในการรักษาสุขภาพต่างๆ ของสตรีได้ ดังนั้นจึงไม่แปลกที่สรรพคุณของว่านชักมดลูกโดยมากจะเป็นสรรพคุณสำหรับเพศหญิงซึ่งเราจะมาทำความเข้าใจเกี่ยวกับสรรพคุณของว่านชักมดลูกกัน โดยว่านชักมดลูกตามตำรายาไทยนั้น ใช้สำหรับการอยู่ไฟของหญิงหลังคลอด โดยนำมาฝานแล้วต้มกับน้ำทั้งอาบทั้งดื่ม เพื่อช่วยเร่งให้มดลูกเข้าอู่และฟื้นตัวได้เร็วขึ้น รวมถึงใช้รักษาอาการมดลูกอักเสบ ปวดท้องระหว่างมีประจำเดือน รักษาอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ แก้ตกขาว ขับน้ำคาวปลา และตามบันทึกตำรับยาแผนโบราณกล่าวว่า ว่านชักมดลูกมีประโยชน์และปลอดภัยสำหรับสตรีมากกว่า กวาวเครือขาว ทั้งยังทำให้กล้ามเนื้อกระชับ เสริมหน้าอก ลบรอยเหี่ยวย่น รักษาซีสต์ และลดอาการปวดประจำเดือนได้ด้วย แต่ก็มีสรรพคุณบางข้อของว่านชักมดลูกที่ระบุว่าใช้ในเพศชายได้ แต่น้อยมาก คือ รักษาอาการไส้เลื่อน ปวดเสียดลูกอัณฑะ เท่านั้น ส่วนสรรพคุณทางยาของว่านชักมดลูกนอกเหนือจากที่กล่าวมานี้ยังมีอีกเช่น ช่วยรักษาและบรรเทาอาการโรคริดสีดวงทวาร ช่วยกระตุ้นการหลั่งของน้ำดี ช่วยลดการเกิดนิ่วในถุงน้ำดี ต่อต้านการอักเสบต่างๆโดยเฉพาะระบบประสาท เมื่อถามถึงความปลอดภัยของว่านชักมดลูกนั้นพบว่าได้ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติเรื่องบัญชีหลักแห่งชาติ(ฉบับที่ 2) พ.ศ.2555 ให้ว่านชักมดลูกเป็นหนึ่งในส่วนประกอบสำหรับใช้เป็นยาสตรีหลังคลอด(ยาต้ม รพ.)อีกด้วย จึงเป็นเครื่องยืนยันได้ในระดับหนึ่ง ถึงเรื่องความปลอดภัยของว่านชักมดลูกโดยที่กล่าวมาหมดนี้จะเป็นได้ว่า ว่านชักมดลูกเป็นสมุนไพรสำหรับสตรีอย่างแท้จริง